بیل مکانیکی را اگر بخواهیم در تعریفی ساده خلاصه کنیم، باید بگوییم که یک بیل مکانیکی، ماشینی است که کار یک دل ساده را در ابعادی بسیار بزرگتر و با نیرویی به مراتب بیشتر انجام میدهد. بیل مکانیکی یک ماشین سنگین به جهت امور عمرانی و مهندسی می باشد که شامل قسمت هایی مانند بازوی مفصلی، باکت و کابین گردان، زنجیر یا چرخ لاستیکی میباشد. البته ماشین بزرگی به مانند یک بیل مکانیکی را فقط به اهداف بیل بودن استفاده نمیکنند. این ماشین میتواند بسیار متنوع تر از یک بیل بزرگ مورد استفاده قرار گیرد.
مواردی چون: چکش، مته، سنگ جت، قیچی فلزبر، چنگک، گراپ و… از دیگر کاربردهای ابعاد بزرگ این ماشین می باشند.درست مثل کارگری است که همراه با دست هایی همیشگی که هر بار بنا به نوع فعالیتی که می کند، ابزارهای مخصوصی را استفاده خواهد کرد.
از عمده موارد پرکاربرد یک بیل مکانیکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حفر کانال
- تخریب
- خاک برداری
- معدن کاری
- حمل مواد
- گودبرداری
- تسطیح زمین
اما آنچه که می تواند یک بیل مکانیکی را به چنین ماشین کارآمدی تبدیل کند، یقیناً بازوی مفصلی آن خواهد بود. بازویی که با نام جک بیل مکانیکی نیز معروف شده است. در واقع این بازو همان دست های کارگری است که بنا به نوع کار، ابزار هایش را انتخاب میکند و در صورت نبودن دست، دیگر هیچ ابزاری به هیچ کاری نخواهد آمد.
پس میتوان این طور نتیجه گرفت که بازوی مفصلی یک بیل مکانیکی و یا همان جک بیل مکانیکی تمام چیزی است که می تواند قدرت و کارایی این ماشین را نمایان سازد. از این رو در کارکرد با این ماشین، اولین چیزی که مهم به نظر میرسد، شناخت همین جک بیل مکانیکی می باشد. برای هر کسی که با یک بیل مکانیکی کار می کند، دانستن کارکرد جک بیل مکانیکی، قطعات و لوازم جک بیل مکانیکی، سازنده ها و انواع برندهای موجود در بازار از جمله الزامات خواهد بود.
آنچه مشخص است جک بیل مکانیکی، در واقع یک سیستم سیلندر پیستونی می باشد که تحت نیروی هیدرولیکی میتواند بازوی مفصلی بیل مکانیکی را به حرکت درآورد. پس می توان این طور نگاه کرد که در جک بیل مکانیکی، سیستم هیدرولیکی سیلندری آن مهمترین قسمت بازوی مفصلی خواهد بود.
پمپ مادر:
جک بیل مکانیکی را یک مجموعه سیستم هیدرولیکی به حرکت در می آورد. چند جک که هرکدام قسمتی از بازو را جابهجا میکنند و تمام این جک ها نیروی خود را از طریق سیستم هیدرولیکی که توسط یک پمپ مادر تأمین شده است، بدست میآورند. یک پمپ مادر خود از قسمتهای مختلفی مانند: روتور، پیستون، پلیت، فنر و عینکی ها تشکیل شده است.
هیدروموتور:
هیدروموتور یک سیستم موتوری خاص است که با کمک نیروی هیدرولیکی تحت یک شرایط دورانی، نیروی مکانیکی تولید میکنند. هیدروموتور از چند سیلندر که به شکل دورانی آرایش یافته اند تشکیل شده است. این سیستم در صنایع خودروسازی و اتوماسیون هیدرولیکی بسیار پرکاربرد میباشد. در بیل میکانیکی نیز از جمله اجزای جک بیل مکانیکی به حساب می آید که میتواند با کمک نیروی هیدرولیکی یک حرکت دورانی تولید نماید.
شیر کنترل:
آنچه جک بیل مکانیکی را به حرکت در می آورد، پیستونهایی است که تحت تاثیر نیروی هیدرولیک کار میکنند و این حرکت باید تحت کنترل انسان مورد بهرهبرداری باشد. شیر کنترل یک قطعه هیدرولیکی است که در مسیر شلنگ های هیدرولیکی پیستون ها قرار می گیرد تا بتوانید از طریق اهرم هایی که در اختیار کاربر میگذارد، جک بازویی را تحت کنترل قرار بدهید.
شیرهای فشارشکن:
شیر فشارشکن یا همان رلیف ولو از انواع شیرهای کوچک هیدرولیکی است که تنها به جهت تنظیم و ثابت نگه داشتن فشار روغن در داخل پیستون ها مورد استفاده قرار می گیرد.
پمپ کوزه گردان:
یک سیستم که وظیفه چرخاندن بیل را برعهده دارد. در سیستم های گردان که احتمال بهم تابیدن شلنگ ها وجود دارد، باید بتوان از سیستمی استفاده کرد که این مشکل را مرتفع سازد. پمپ کوزه گردان به این منظور طراحی و نصب می شود.
مجموعه لوازم جک باکت:
وظیفه چرخاندن و جابهجایی و حرکت بیل مانند باکت در بیل مکانیکی، بر عهده جک خاصی است که به جک باکت معروف است. این جک در طراحی و قطعات از شرایط خاصی بهره می برد. پکینگ ها، اورینگ ها، مفصل ها و حتی شلنگ های هیدرولیک مخصوصی را برای خود طلب میکند.
از دیگر لوازم جک بیل مکانیکی می توان به انواع سنولوئید به منظور کنترل بر شیرهای هیدرولیکی، انواع شلنگ های هیدرولیکی، لوازم جک، اعم از پیستون ها و سیلندرها و پکینگ ها و اورینگ های مخصوص و سیستم برقی بیل مکانیکی نیز اشاره نمود.